zdrowy

zdrowy
1. Być przy zdrowych zmysłach; być zdrowym na umyśle «być przytomnym, świadomym tego, co się dzieje, być w pełni władz umysłowych»: Pan profesor zaczął szybko mrugać oczami i patrzył na Cisowskiego z nie ukrywanym strachem. – Młodzieńcze! – zawołał. – Czy ty jesteś przy zdrowych zmysłach? Co to wszystko znaczy? K. Makuszyński, Szatan.
2. Ktoś (jest) zdrowy, zdrów jak ryba, jak rydz, jak byk, jak koń «o kimś bardzo zdrowym»: Profesor cierpiał na porażenie nerwów czaszkowych, drżenie języka i zaburzenia mowy. Ale dziś jest zdrów jak ryba, nieprawdaż? Sam pan mógł to wczoraj stwierdzić. J. Brzechwa, Opowiadania. (...) widzę, jak jej buzia pyzacieje z dnia na dzień, i doktor orzekł, że jest zdrowa jak rydz. M. Wańkowicz, Ziele. – Czy pani Zawiłowska czuje się dobrze? – Dzięki Bogu coraz lepiej. – A pan jest zdrów? – Jak byk! K. Makuszyński, Szaleństwa.
3. Ktoś o zdrowych, przy zdrowych zmysłach «o kimś, kto jest w pełni władz umysłowych, kto zachowuje równowagę psychiczną»: Obecnie już w Ameryce żaden człowiek przy zdrowych zmysłach nie może twierdzić, że sprawy Europy są dla nas obojętne. KurPor 258/1939.
4. Ktoś zdrowy na duszy i ciele «o kimś, kto jest w pełni sił fizycznych i psychicznych»
5. Na zdrowy rozum «rozpatrując rzecz bezstronnie, obiektywnie, uwzględniwszy podstawowe fakty, informacje»: Boli mnie serce, panie doktorze. Tak na zdrowy rozum to pewnie nerwica. A. Strączek, Wyznanie. Szedłem więc boso, niosąc te buty zawinięte w kurtce na plecach, a skręcone rękawy kurtki trzymałem w garści na piersiach. Toteż nie wiem, jak mi mógł ten jeden wypaść. Na zdrowy rozum biorąc, wydawało się to niemożliwe. A. Myśliwski, Widnokrąg.
6. Zdrowy rozsądek «zdolność do trzeźwego, rzeczowego ujmowania spraw, do obiektywnej oceny sytuacji»: To liczenie nie jest skąpstwem przemawiającym przez nas, czy chęcią zaoszczędzenia, tylko zdrowym rozsądkiem, który pozwoli nam wydać mądrze i efektywnie nasze pieniądze. MŚ 3/2000. Sytuacja, w której dygnitarze państwowi stanowią kastę uprzywilejowaną wobec prawa, koliduje nie tylko z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, ale przede wszystkim ze zdrowym rozsądkiem. Wprost 894/2000.
Gadaj zdrów zob. gadać 2.
Kłaść, położyć zdrową głowę pod Ewangelię zob. Ewangelia 1.
Ktoś zdrowy jak rzepa zob. rzepa 1.

Słownik frazeologiczny . 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • zdrowy — {{/stl 13}}{{stl 7}}|| {{/stl 7}}zdrów {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. Ia, zdrowywi, zdrowywszy {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} niecierpiący na żadne choroby, dobrze się czujący : {{/stl 7}}{{stl 10}}Urodziła zdrowe,… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • zdrowy — a. zdrów (tylko w funkcji orzecznika w zn. 1) zdrowywi, zdrowywszy 1. «odznaczający się zdrowiem; świadczący o czyimś zdrowiu» Zdrowy wygląd. Zdrowa cera. Po kuracji czuł się zdrowszy. ◊ Bądź, bywaj zdrów «zwrot pożegnalny» ◊ Cały i zdrowy «o… …   Słownik języka polskiego

  • zdrowy jak byk — {{/stl 13}}{{stl 7}} o człowieku: mocny, zdrowy, odporny fizycznie, dobrze wyglądający : {{/stl 7}}{{stl 10}}Chłop zdrowy jak byk, mógłby pracować na wagonach. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • zdrowy jak ryba — {{/stl 13}}{{stl 7}} bardzo zdrowy, zupełnie zdrowy : {{/stl 7}}{{stl 10}}Nic ci nie jest, jesteś zdrów jak ryba. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • zdrowy jak koń — {{/stl 13}}{{stl 7}} odznaczający się zdrowiem, odpornością na choroby (tylko o człowieku) : {{/stl 7}}{{stl 10}}Chłopak zdrowy jak koń, nic mu nie będzie. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • zdrowy jak byk — Bardzo zdrowy Eng. Very healthy …   Słownik Polskiego slangu

  • zdrowy jak koс — Bardzo zdrowy Eng. Very healthy …   Słownik Polskiego slangu

  • zdrowy jak ryba — Bardzo zdrowy Eng. Very healthy …   Słownik Polskiego slangu

  • zdrowy — Duży; wielki; olbrzymi Eng. Big; large; sizable …   Słownik Polskiego slangu

  • na chłopski [zdrowy, prosty] rozum — {{/stl 13}}{{stl 7}} trzeźwo, rozsądnie, rozważnie, praktycznie, krytycznie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Tak na zdrowy rozum, to nie ma się o co kłócić. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”